Geçen hafta ilk kez bu köşeden duyurmuştuk son dakika gelişmesini...

Türkiye'nin 2024 yılı UNESCO Dünya Mirası Listesi için tek adayı; Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminden eserler barındıran, bütün kiliseler tarafından tanınan en önemli ekümenik konsillerden ikisine ev sahipliği yapmasından ötürü Hristiyanlık için de büyük önem taşıyan Bursa'nın İznik ilçesiydi.

Dünya mirasını oluşturan değerlerin kriterlerini belirleyen ve denetleyen Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS), nihai değerlendirmesinde İznik'in Dünya Miras Listesine kayıt olmaması (non inscription) gerektiğini bildirmişti.

ICOMOS'un İznik'le ilgili hazırladığı raporlarda, alanın özgünlüğü, koruma önlemleri, bütünlüğü, alanı etkileyen çevre faktörleri, sınırları, istisnai önemi gibi unsurların tamamı hakkında olumsuz değerlendirmelere yer verilmişti.

İznik'in bu hâldeyken UNESCO'ya girmesi daha önce de belirttiğimiz gibi sürpriz olarak değerlendirilebilirdi.

Bölgede senelerdir sadece rant öncelendi çünkü ne yazık ki...

Tarihî yapıların uğradığı zararın yanı sıra, tarım alanlarına kurulan fabrikalara, yapı yapılamaz sınır çizgisi içinde kıyı şeridi boyunca 'tiny house' tarzı yapılaşmaya, göçebe oyunları bahanesiyle sazlık yerlerin doldurulmasına, engebeli alanların tıraşlanmasına baktığınızda olumlu bir rapor gelmesi güçtü sanki!

Mutlak koruma alanı statüsüne sahipken, İznik Gölü de yok olmanın eşiğine sürüklenmemiş miydi?

İznik Gölü, verimli topraklara kurulan sanayi tesisleriyle uzun süredir hoyratça, göz göre göre darbelendi.

Suları, kritik seviyenin altına indi.

Ancak yetmemişti!

Yenişehir'de, bölge sakinlerinin büyük tepkisini çeken, Kirazlıyayla mahallesi sınırları içerisinde bulunan, Meyra Mühendislik Proje ve Madencilik'e ait maden sahası için 200.000 metreküp/yıl suyun 5 yıl süreyle İznik Gölü'nden kullanımında sakınca bulunmamasına karar verilmişti.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Bursa İl Koordinasyon Kurulu (İKK), Bursa Tabip Odası, Bursa Barosu, Yenişehir Kirazlıyayla Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği; konuyu yargıya taşıyarak su kullanımına ilişkin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Etüt Planlama ve Tahsisler Daire Başkanlığı'nın işlemi ve DSİ Genel Müdürlüğü ile şirket arasında imzalanan 2020 tarihli protokolün iptalini istemişti.

11/03/2020 tarihli protokolün iptali istemiyle açılan davada 2024'ün haziranında nihayet karar geldi!

Daha önce aynı madencilik faaliyetiyle ilgili Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu kararına karşı açılan dava sonucunda ÇED'in iptal edildiğini hatırlatan mahkeme bu işlem dayanak alınmak suretiyle yapılan su tesisi protokolünde hukuka uyarlık bulunmadığına hükmetti.

Peki, aradan geçen 4 yıllık sürede acaba gölden su çekildi mi?

Bilhassa çevre ve kent suçlarıyla ilgili yapılan mücadelelerde yargı kararları gecikmemeli!

Madencilik şirketinin ÇED'i, su kullanma protokolü iptal edildi ancak Kirazlıyayla'da mücadele daha yeni başlıyor gibi!

Zira, Bursa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Doğal Kaynaklar, Ruhsat ve Kültür Varlıkları Müdürlüğü; iptal kararlarının ardından tesisin faaliyetlerinin durdurulmasına ilişkin yapılan başvuruya verdiği yanıtta 18.11.2015 tarihli ve 4037 sayılı ÇED Olumlu kararının geçerliliğini korumakta olduğunu, 11.11.2022 tarihli ve 4997544 sayılı ÇED görüşü kapsamında kurulan çöktürme havuzlarının kullanılması/işletilmesi açısından sakınca bulunmadığını bildirdi!

Kanunu dolanmak yerine bir kez de kamudan yana olsanız Allah aşkına ne kaybedersiniz ki!