2026'da uygulanacak asgari ücret için masaya rakamlar gelmeden, gıdadan giyime pek çok kalemde fiyat etiketlerinin değişmeye başladığı belirtiliyor. Alışverişlerde "yılbaşından önce fiyat artacak" uyarıları yapılırken, artışların gerekçesi olarak "asgari ücret zammı" gösteriliyor. Piyasalarda, asgari ücret kesinleşmeden yapılan zamların, rakam netleştikten sonra yeniden gündeme gelmesiyle "1 asgari ücrete en az 2 zam yapıldığı" değerlendirmesi konuşuluyor.

"Ticaret ahlakı bozuldu"

Türkiye gazetesinin haberine göre, İstanbul Perakendeciler Federasyonu Yüksek İstişare Konseyi Üyesi Faruk Güzeldere, tabloyu "fırsatçılık" olarak nitelendirerek şunları söyledi:

"Pandemi ve sonrasında piyasa bozuldu. Ticaret ahlakı bozuldu. Bir işletmede, personel maliyetinin, ürün fiyatına etkisi yüzde 10 civarındadır. Bunun fiyata etkisi ise yüzde 3 ila yüzde 5 arasındadır. Daha fazla değil. Dolayısıyla ücret zammı kadar fiyat artırmak fırsatçılığa girer."

Bakanlıktan denetim vurgusu

Diğer yandan Ticaret Bakanlığı, fahiş zamlar konusunda denetimleri sıklaştırırkenı, zincir marketler ve büyük perakendecilerle yapılan toplantılarda "işçilik maliyetinin fiyata etkisinin sınırlı olduğu" hatırlatıldı. Sahadaki ekiplerin fahiş fiyatları mercek altına aldığı, aykırılık halinde idari para cezalarının sürdüğü belirtildi.

TZOB ve FAO verileri

Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) kasım verilerine göre markette takip edilen 42 ürünün 18'inde fiyat artışı, 24 üründe ise gerileme tespit edildi; en fazla ucuzlayanların temel gıda ile meyve-sebze grubu olduğu kaydedildi. Ayrıca Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verilerine göre küresel gıda fiyatlarının artış eğilimini devam ederken, ekim ve kasımda yatay seyre döndü.

Kira baskısı

Güzeldere, gıda perakendeciliğinde en büyük gider kalemlerinden birinin kira olduğunu belirterek, "Geçen yıl 200 bin lira olan bir market kirası için 1 milyon lira isteniyor" dedi ve "İnsanlar altın fiyatındaki artışa göre zam yapmak istiyor" ifadelerini kullandı.